‘ரூபாப்’ என்பது மத்திய ஆசியாவை பூர்வீகமாகக் கொண்ட ஒரு பாரம்பரிய இசைக் கருவி.
இது ஒரு நரம்பிசைக் கருவியாகும், பார்க்கச் சற்றே வீணை அல்லது கிதாரைப் போல் இருக்கும். இதன் பெயர் அரபு வார்த்தையான ‘ரபாப்’ என்பதிலிருந்து வந்தது.
இதன் வரலாறு 2,000 ஆண்டுகளுக்கு முந்தையது என நம்பப்படுகிறது. ஆரம்பத்தில், இது மத சடங்குகள் மற்றும் விழாக்களில் பயன்படுத்தப்பட்டது.
பின்னர், இது மத்திய ஆசியா, தெற்காசியா மற்றும் மத்திய கிழக்கு நாடுகளில் பரவி, அந்தந்த கலாச்சாரங்களுக்கு ஏற்ப பல வடிவங்களில் உருவாக்கப்பட்டது.
ரூபாப், ஆப்கானிஸ்தானின் தேசிய இசைக் கருவியாகக் கருதப்படுகிறது. அத்துடன் பாகிஸ்தான், இந்தியா (குறிப்பாக காஷ்மீர், பஞ்சாப்), ஈரான், தஜிகிஸ்தான் போன்ற நாடுகளிலும் இது மிகவும் பிரபலமாக உள்ளது.
ரூபாப், பொதுவாக மல்பெரி மரத்திலிருந்து செய்யப்பட்டு, அதன் ஒரு பகுதி ஆட்டுத்தோலால் மூடப்பட்டிருக்கும்.
இதற்கு மூன்று முதல் ஆறு முக்கிய தந்திகளும், சில சமயங்களில் ஒலி அதிர்வுகளை ஏற்படுத்தும் பல துணைத் தந்திகளும் (sympathetic strings) இருக்கும்.
இதன் தனித்துவமான ஒலி, காதுகளுக்கு இனிமையாக இருக்கும். சூஃபி இசை மற்றும் பாரம்பரிய நாட்டுப்புற இசையில் ரூபாப் முக்கிய பங்கு வகிக்கிறது.
சமீபத்தில், 2024-ஆம் ஆண்டில், ரூபாப் தயாரிக்கும் மற்றும் வாசிக்கும் கலை, யுனெஸ்கோ-வின் உலக அருவ கலாச்சார பாரம்பரிய பட்டியலில் சேர்க்கப்பட்டுள்ளது.
இது அதன் வரலாற்று மற்றும் கலாச்சார முக்கியத்துவத்தை உறுதிப்படுத்துகிறது.